غیر محرمانه که یک مستند مناظره فرهنگی-اجتماعی هست، اینبار به موضوع مهم بازیهای رایانه ای پرداخت. در ابتدا لازم هست یک توضیح بدم که از این به بعد از لفظ "بازیهای دیجیتال" بجای بازیهای رایانه ای یا ویدئویی استفاده میکنم که انواع بازیها در پلتفرم های مختلف رو در بر میگیره.
اولین نکته مهم در این برنامه، حضور بازیسازان جوان بعنوان تماشاچی و البته بعنوان مشارکت کننده در مناظره سه مهمان برنامه بود. مجری بحث رو با سوال های چالش برانگیز شروع کرد. واکنش حضار یا همون بازیسازان هم در نوع خودش جالب بود. سه مهمان برنامه هر کدوم سعی در دفاع از جایگاه و نقش خودشون داشتن و با نظرات گوناگونی در این گفتگو مواجه بودیم.
حالا نظر خودم رو درباره نکات مختلف مناظره مینویسم.
بازی های دیجیتال، فرصت یا تهدید؟
در اولین چیزی که به ذهنم خطور میکنه همون مثال کلیشه ای استفاده صحیح و ناصحیح از ابزاری مثل چاقو هست. البته آقای بهفر هم به نکته خوبی اشاره کردن که باید به محصول ساخته شده جداگانه نگاه کرد و دید آیا این بازی با خصوصیاتی که در خودش داره یک تهدید هست یا خیر؟ البته برای کسی که با بازیهای دیجیتال آشنایی داشته باشه میدونه که این تولیدات یک طیف وسیعی از سبک ها و گونه ها رو در بر میگیره و از بازی ساده تفننی موبایلی تا بازیهایی با پیچیده ترین داستان های دراماتیک با چندین پایان مختلف و بازیهای چند نفره آنلاین و شبیه سازها و بازیهای ورزشی و ... نشون دهنده وسعت دنیای بازیهاست که از ساده ترین گرافیک های پیکسلی تا واقعی ترین تصاویر سینمایی رو جلوی روی بازیکن قرار میده. پس صرف تهدید یا فرصت دونستن یک بازی دیجیتال، بدون در نظر گرفتن این تفاوت ها صحیح نیست.
سبک زندگی ایرانی و بازی فرهنگی (اشاره به سبک و محتوای بازی گرشاسپ)
گرشاسپ در زمان خودش از نظر کیفی بازی متوسطی بود. خوب تبلیغ کرد و با وجود نمایشگاه بازی، به مخاطب معرفی شد. البته یکی دیگه از دلایل استقبال از بازی گرشاسپ همون مقایسه اش با بازی God of War توسط بازیکننده ها بود که همینطور دهان به دهان میچرخید و باعث محبوبیت گرشاسپ بعنوان یک بازی ملی شد.
در این زمینه که بازی گرشاسپ کپی برداری از یک بازی دیگه هست، باید گفت که این اتفاق تازه ای نیست و همه بازیها کم و بیش از همدیگه ایده قرض میگیرن. البته شدت و ضعف داره. مثلاً بعد از موفقیت بازی GTA بعنوان یکی از اولین بازیهای دنیای باز که بازیکن آزادانه در محیط بازی سیر میکرد، موجی از بازیهای کپی به راه افتادن که سال ها طول کشید تا رقیبان سرسختی برای اون ایده اولیه بوجود بیاد.
ایده بکر خیلی کم به ذهن ها خطور میکنه؛ اما میشه ایده ها رو در قالب سبک های تکراری هم پیاده کرد. یکبار با تزریق یک ویژگی جزئی مثل Bullet Time در بازی Max Payne که سبک اکشن رو متحول کرد. یا با تغییر در عادت ها مثل سیستم سلامتی و احیای کاراکتر در Halo و Call of Duty که سبک تیراندازی های اول شخص رو جان تازه ای بخشیدن. یا بکار بردن سیستم QTE یا کلیدزنی که امروزه تو خیلی از بازیها دیده میشه و این عوامل هستن که نوآوری نامیده میشن.
پس میشه تو جزئیات هم خلاقیت به خرج داد. اما بازیسازهای ما چه کنن که هرچی خلاقیت بوده تا قبل از این به ذهن بازیسازان خارجی رسیده و دیگه چیزی برای ما باقی نذاشتن. 
فرهنگ متفاوت کشورها خودش میتونه فضاهای متفاوتی در بازیها ایجاد کنه. مثل بازیهای ژاپنی با حال و هوای خاص خودشون. بازیساز ایرانی هم اگر کمی خلاقیت چاشنی کارش کنه؛ حتماً میتونه حرفی برای گفتن داشته باشه و اثری با رنگ و بوی ایرانی تولید کنه.
سیستم رایج پاداش و تنبیه در بازیها (امتیاز گیری با کشتن و غارت که جنبه منفی دارد)
همینجاست که از خودم میپرسم چرا بازیهای درجه یک خارجی با اینهمه پیام منفی و غیر اخلاقی آدم رو مجذوب خودش میکنه؟ چرا بازیهای اخلاق محور نمیتونن موفق باشن؟ چرا از انجام اعمال شرورانه تو بازیها لذت میبریم؟
تو بازی رانندگی هم میشه بازیکن در نقش یک خلافکار قرار بگیره؛ هم در نقش یک مامور در حال تعقیب تبه کاران.
اینکه اکثر بازیهای داستان محور جنبه های منفیشون پر رنگ تره و بازیهای آموزشی بیشتر خلاصه میشن به شبیه سازها که فاقد داستان و شخصیت پردازی هستن خودش جای فکر داره.
اخیراً بازی "گشت پلیس" برای سیستم اندروید منتشر شد که با وجود تمام کاستی ها، میتونه نمونه اولیه ای باشه برای ایجاد بازیهای به اصطلاح فرهنگی.
اینکه بازیکن بجای لایی کشیدن و ایجاد تصادف و فرار از دست پلیس (که البته منکر جذابیت اینجور بازیها نمیشم)، بتونه با انجام ماموریت های مثبت هم در بازی امتیاز کسب کنه و مراحل رو پشت سر بذاره خیلی تازگی داره. به قدری که کمتر بازی موفقی با این ویژگیها میشه پیدا کرد. بازی ساده تری مثل "محله باصفا" هم سعی کرده فرهنگ ایرانی-اسلامی رو به بازیکن بشناسونه. همینطور بازی "پرسیتی - شهر پارسی" که بدور از جنگ و غارت و ... تونسته چند هزار بازیکننده رو جذب خودش کنه.
