وظیفه یک رسانه تخصصی انتقال اطلاعات به روز و مفید فایده برای خواننده است. امروز در حوزه بازیهای دیجیتال انواع رسانه ها مشغول فعالیت هستند. مجلات، سایت ها، صدا و سیما، تلویزیون های اینترنتی و پادکست ها از جمله مهمترین این رسانه ها می باشند. حال برای آشنایی بیشتر بطور مختصر به معرفی چند نمونه از این رسانه ها می پردازم.
از قدیمی ترین رسانه ها در حوزه بازی، نشریه های تخصصی هستند. از سالها پیش مجلاتی مانند بازینما، بازی رایانه، دنیای بازی بصورت چاپی و در سالهای اخیر مجلات بسیاری بصورت الکترونیکی با موضوع بازی منتشر شده اند. بنده چون از خواننده های قدیمی این نشریات بودم، می توانم بگویم که هر کدام بنا بر دغدغه ها و سلایقی که داشته اند فعالیت کردند. مثلاً مجله دنیای بازی از بخش های متنوعی تشکیل شده بود و هم خوانندگان تخصصی و هم عموم علاقه مندان حوزه بازی را با خود همراه می کرد. اغلب مجلات هم از چندین بخش کلیشه ای نقد و بررسی، معرفی بازی، اخبار و پوشش رویدادهای مرتبط تشکیل شده بودند و این تصاویر جذاب بازیها و البته قلم خوب نویسندگان بود که رنگ و لعاب کار را تکمیل می کرد. گاهی برای یک بازی پرونده چندین صفحه ای تهیه می شد و از تاریخچه بازیها با ذکر جزئیات مطلبی منتشر می شد.
در دسته سایت های اینترنتی هم اوضاع مشابه بود با این تفاوت که بدلیل ماهیت اجتماعی و کاربر محور بودنشان، ارتباط بهتری با مخاطب برقرار می شد و البته به روز و به لحظه می توانستند اخبار را منتشر کنند.
در چند سال گذشته نیز صدا و سیما برنامه هایی در حوزه بازی تولید و پخش کرده که بصورت گذرا عناوینشان را ذکر می کنم. برنامه های به روز (شبکه سه)، رسانش (شبکه امید)، کافه پلی (شبکه دو) و برنامه های دیگری از این دست که بصورت مستمر از تلویزیون پخش می شوند. در رادیو نیز اغلب برنامه ها بصورت گفتگو محور و بیشتر با رویکرد آسیب شناسانه پخش شده است.
خوب تا اینجا شما خواننده محترم با هر سطح از دغدغه کم و بیش همراه این رسانه ها بوده اید، کما اینکه اکنون هم رسانه تخصصی بازی بان را مطالعه می کنید. آیا رسانه هایی که تا به حال در این حوزه فعال بوده اند توانستند بازیها را خوب به مردم معرفی کنند؟ ملاک خوب معرفی کردن چیست؟ آیا صرف نقد کردن فنی و تخصصی و اعطای یک امتیاز، تمام رسالت یک رسانه است؟ چند درصد از رسانه ها تاکنون نقد محتوایی از بازیها ارائه کرده اند؟
با پاسخ به این سوالات مشخص می شود که فعالان این حوزه بیشتر با چه رویکردی وظیفه اطلاع رسانی خود را انجام داده اند. آیا این رویکرد فرهنگی بوده یا ضد آن؟!
از سوی دیگر در میان رسانه های زیادی که در این حوزه فعالیت می کنند به یک نمونه می توان اشاره کرد که با رویکرد فرهنگی به تحلیل بازیهای دیجیتال پرداخته و با نام کالبدشکافی بازیهای رایانه ای از سال 1392 تا 1396 به قلم محمود بلالی مشغول به فعالیت بود که به شکل منحصر به فردی به تحلیل محتوایی بازی های بزرگ پرداخته است.
اما با نگاهی به دیگر رسانه ها می توان متوجه شد که از حیث محتوا پا را فراتر از توصیف داستان بازی و فضای پیرامون آن نگذاشته اند. حتی گاهی آنقدر بی توجه به محتوا و تاثیرگذاری فرهنگی آن بوده که بازی های بسیار تاریک، دارای صحنه های غیر اخلاقی و شبه پورنو را با تعریف و تمجید از بعد فنی مورد بررسی قرار داده و در مواردی توسط رسانه های رسمی کشور مانند صدا و سیما به عنوان یک بازی مورد تحسین به مردم معرفی و انجام آن را توصیه کرده اند.
امروزه رده بندی سنی بازی ها در همه دنیا و در رسانه های تخصصی بازی جایگاهی ویژه دارند که بخشی جدایی ناپذیر از صفحات بازی و اطلاعات اولیه قابل ارائه به مخاطب هر رسانه (سایت و مجله و ویدئو و ...) شده اند. اگر به مهم ترین و پرمخاطب ترین سایت های بازی از جمله GameSpot مراجعه کنید، خواهید دید که تمام بازی های منتشر شده دارای نشان رده بندی سنی ESRB (آمریکا) هستند. اما در یکی از قدیمی ترین سایت های بازی کشورمان یعنی بازیسنتر با مرور آخرین نقد و بررسی ها متوجه میشویم که این حداقل انتظار نیز رعایت نشده و حتی بازی هایی که دارای رده سنی ESRA (رده بندی سنی بازیها در ایران) هستند، این رده در صفحات پروفایل بازی ذکر نشده است. حتی در تریلرها یا ویدئوهای تبلیغاتی بازیها در خارج از کشور مرسوم است که در ابتدا رده سنی بازی نمایش داده شود.
البته یک رسانه دغدغه مند که با شعار کار فرهنگی پا در این عرصه نهاده است، می بایست بیش از این ها اقداماتی را انجام دهد. یک نویسنده علاوه بر بررسی ابعاد فنی و هنری یک بازی، لازم است حداقل اشاره ای به رده سنی و محتوای بازی بررسی شده (از جمله خشونت و ترس و ...) داشته باشد. وقتی که ما بعد از هزاران تعریف و تمجید از گیم پلی و گرافیک و داستان جذاب یک بازی، عطشی در خواننده (یا بیننده رسانه های تصویری) ایجاد می کنیم، لازم است به او یادآور شویم که این بازی دارای صحنه هایی خشونت آمیز است که ممکن است برای سن او مناسب نباشد. با وجود سازمان ESRA که بازیها را از نظر محتوایی بررسی می کند؛ صاحبان رسانه به راحتی با مراجعه به وبسایت این مجموعه به آدرس esragames.ir و جستجوی نام بازی می توانند از رده سنی آن آگاه گردند و با مطالعه شرح کامل در صفحه معرفی بازی، از شدت محتوای آسیب رسان هر بازی مطلع گردند.
امیدواریم که رسانه های بازی بیش از پیش به درج نشان رده سنی بازی ها به جهت فرهنگ سازی عمومی آن توجه کنند و در این راستا اقداماتی عملی انجام دهند. مثلاً در رسانه های ویدئویی نشان رده سنی گوشه تصویر درج شود یا رده سنی توسط گوینده اعلام گردد و در سایت ها و مجلات نیز این نشان با توضیحاتی مختصر قرار داده شود. مطمئن باشیم که این حرکت اگر عمومی شود، فرهنگ استفاده بازیها در سنین مناسب جا خواهد افتاد. مانند شعاری که در سایت ESRA به چشم می خورد: بهترین سن برای هر بازی، بهترین بازی برای هر سن.
