در بازیسازی یکی از روشهای مرسوم، الگوبرداری از کارهای خوب ساخته شده است. مثلاً در بازیهای تیراندازی اول شخص یک بازی گل سرسبد در جمع این سبک بازیها میشود و اقبال خوبی در بین مخاطب پیدا میکند. بازیسازان دیگر هم ترغیب میشوند تا چیزی شبیه به آن برای محصول جدیدشان اتفاق بیافتد و بازیهایشان را با ایده گرفتن از یک محصول قبلی پیش میبرند و طراحی میکنند.
بازیهای کپی برداری شده
در میان بازیهای مشهور تعداد آثار کپی شده از روی آنها زیاد است. اگر خاطرتان باشد وقتی Call of Duty وارد عصر جدید شد و فضای بازی را به جنگهای مدرن تغییر داد، یک موفقیت بزرگ در فروش بدست آورد که البته مدیون کار خوب و باکیفیت بازیسازان خودش بود. بعد از آن بسیاری از بازیهای دست اول و دست چندمی دیگری پیدا شدند که سعی در کسب همان موفقیت با کپی برداری یا شاید هم بهتر باشد بگوییم الگوبرداری داشتند.
Battlefield: Bad Company تقریباً در همان زمان منتشر شد و سعی کرد در داستانی کردن روند بازی همان راهی را برود که Call of Duty 4: Modern Warfare توانست در آن موفق شود. البته بازیهای دست چندمی هم در همان زمان وجود داشتند که Conflict: Denied Ops و Frontlines: Fuel of War دو تا از آنهاست.
شاید بشود مثالهای بهتری هم پیدا کرد. مثلاً بازیهایی با فضای تخیلی و جنگهای کهکشانی. سری بازیهای Halo و Killzone از این دست بازیها هستند. بازیهای زیادی از روی این دو عنوان موفق ساخته شدهاند که کپیهای دست چندمی هستند. بازی Haze یکی از آنهاست که برای PS3 عرضه شد ولی به موفقیت خوبی نرسید.
در بین بازیهای جهان باز که دست بازیکن در آنها باز است و آزادی عمل بیشتری نسبت به بازیهای خطی دارند، مثالهای خوبی پیدا میشود. کلونهای عنوان GTA را به دفعات دیدهاید. از Scarface و Godfather و Saints Row و ... تعداد زیادی بازی ساخته شده مشابه به سری بازیهای GTA وجود دارد. حال باید دید کپی برداری صرف یا اصطلاحاً همان کلون کار خوبیست یا بد؟ تا چه حدش درست است و بیشترش غلط؟
کلونهای ایرانی از روی بازیهای مشهور خارجی
کلون به مشابه یک بازی قبلاً ساخته شده گفته میشود که یا قصد دارد از مزایای مالی محصولی که از رویش ساخته شده استفاده کند، یا با الگوبرداری قصد توسعه بهتر آن محصول را با ایجاد تغییراتی جدید دنبال میکند. حال اگر یک بازی دقیقاً از روی بازی دیگری کپی برداری شود، این کلون خوبی نیست اما اگر قصد ایجاد تغییرات و ایدههای بیشتری را نسبت به اثر اصلی دارد، کار مورد قبول و درستی است.
در ایران چندین سال است که بازیهای ویدئویی در حال تولید هستند و از زمان ورود بازیهای موبایلی به عرصه، تعداد ساختههای داخلی بیشتر هم شدهاند. در بین این بازیها نیز چند اتفاق جالب قابل ذکر وجود دارد. مثلاً بعضی از بازیهای ایرانی هستند که از روی نمونه خارجی کپی برداری شدهاند و به قول گفتنی نمونه وطنی آن بازیها محسوب میشوند. مثالش گرشاسپ و خدای جنگ است که بسیار در گیمپلی و طراحی بازی شبیه به یکدیگرند.
اما بازیهایی هم هستند که خودشان نمونهای شدهاند که دیگران از روی آن کپی برداری کنند. 41148 یکی از این بازیهاست که به تعداد قابل توجهی، کلونهای دیگر از روی آن ساخته شده است. البته قابل ذکر است که خود 41148 از روی بازی خارجی دیگری به نام The Silent Age الگوبرداری کرده است.
کپی اگر مو به مو انجام شود و همه چیز رنگ و بوی تکراری به خود بگیرد، منفور است. اما الهامگیری از آثار موفق، به خودی خود کار ناپسندی نیست و یکی از اصول مهم در طراحی و تولید است. در ادامه به مقایسه چند نمونه کلون جالب میپردازم و قضاوت درست یا غلط بودن آن را به خود شما واگذار میکنم.
Homescapes در برابر گلمراد
این دو بازی بسیار شبیه به هم هستند. یعنی گلمراد که ساخته استودیوی نام آشنای مدریک گیمز است، یک کلون بومی از بازی Homescapes با بیش از 100 میلیون بار دانلود است. در هر دو بازی باید خانه کهنه و مخروبه خودتان را با انجام بازیهای Match 3 یا جورچین سهتایی و خریدن آیتمهای جدید، نونوار کنید.
Hopper Steve در برابر راز جنگل تارون
دو بازی پلتفرمر کودکانه که نمونه خارجی آن ساخته یک بازیساز ترکیهای است. در این کلون شاهد این هستیم که حتی کاراکتر بازی دقیقاً از روی نمونه اصلی کپی برداری شده است. البته یک تفاوتهایی در طراحی مرحله بازی وجود دارد و اولی بیشتر شبیه بازیهای رانر بوده و دومی یک بازی مرحلهای پلتفرمر است. تفاوت اصلی در نحوه کنترل بازی و گیمپلی آن است.
Mark of the Ninja در برابر شمشیر تاریکی
این دو بازی با وجود شباهتهایی که به همدیگر دارند، دارای تفاوتهای زیادی هم در نحوه کنترل و گیمپلی بازی هستند. Mark of the Ninja یکی از موفقترین بازیهای اکشن پلتفرمر چند سال اخیر است که نمونه ایرانی آن یعنی شمشیر تاریکی هم توانسته موفقیتهای خوبی کسب کند و به عنوان بهترین بازی جشنواره بازیهای رایانهای تهران انتخاب شود.
League of Legends در برابر Mobile Legends: Bang Bang
هر دو بازی خارجی هستند و پر مخاطب اما اولی بازی مشهور LOL است که در مسابقات جهانی هم حضور داشته و دومی یک کلون چینی از روی همان بازی به نام Mobile Legends است. جالب است بدانید که شرکت سازنده LOL یعنی Riot Games از شرکت چینی سازنده بازی Mobile Legends به دلیل نقض کپی رایت در دادگاه شکایت کرد و 2.9 میلیون دلار غرامت دریافت کرد.
شما هم بازی خاصی در ذهن دارید؟